Neo-Quenya Wiki
Advertisement
Európa cenna Eallo

Európa cenna Ilmenallo

Európa nórë Ardo ná.

Nóritecië

Európa caita percoron fortessë Ardo, fornúmenvë Asiallo ar formenyavë Africallo. Númenvë Európallo caita Alatairë Atlantin. Rímassë imbë Európa ar Africa ná Airë Endorvëa. I ríma imbë Európa ar Asia umë tanca; anlimbi ingolmor quetir i sina ríma na Oronti Uralin. Sië queni yalir Európa ar Asia erya nórë, Eurasia.

I hyarmen Európo ná oróntinqua lá i formen. Hyarmenessë caitar tarë oronlimili ve i Alpi, i Pirenear ar i Carpatiar. Formenanna, i palúrë luvua terë ambor yondannar palar, i Alta Palar Europin. Formenessë Európo entar oronti caitar, i Oronti Scandinavin.

Lúmequentalë

I nossë Homo marë Európassë arsintavë apa 1,800,000 coranári. Homo sapiens Európanna tena yá 40,000 coranári. I Urustarwa Randa eyestië Európo húmecoranár 6essë n.H., i Tambearwa Randa — húmecoranár 3essë n.H. Anga Európanna tultaina Foinicerenen haranyë 8essë n.H.

I órë haimë Hellenórëo atannië i yesta Yariëo. Sina randa né anvaldëa haimë Európinan. I Hellenóri enapanië olyar cévier masematican, nolmen, lúmenquetalën ar lairestan. I aryon haimevëa Hellenorëo né i Altaranië Romenórin. Tas eryar valdear rantar haimë Európino ontaina ve sanyesta. Lúmissen i Hristië ayestië ar palyanë Altaraniessë Romenórin.

Haranyë 5essë a.H. i Altaranië Romenórin alantië, nancarina hravaninen. I harani 5e tenna 15e a.H. né i Enderanda. Olë haimeo Yariëo vanwa né, antulcavë lúmi arinyessë Enderando, i Morna Randa. Lúmissen Európa astaina mi aranielí né, yassen i túrë haryaina i arqueni ar i cordamor.

Haranyë 13essë i órë ostomor Italinóressë atyarië i Ennosta. Randassë sina, carmi rincaner firyarenen ve Rafael, Micelangelo ar Leonardo Vinciallo. Vanyië ar nolwë Yariëo enhiraina né. I Pelë Ingoleo, antulcavë matematicassë, elenolessë ar fisicassë, atalmië ingolë sírë. Apa Columbus ahirië America coranáressë 1492, i aranier Europo paluner tassenna.

Ostomor Európo, antulcavë i macari, querner alyar ar túrinquar ar canner imyar vanimer ve arquendi. Sina tulyanë Pelë Altanna Faranconóro ar yestanna Minyë Liearda Faranconóro coranáressë 1789. Nán rato Napoleon amapië i túrë Faranconóressë ar etúrië olë Európo nó turuaina coronáressë 1815 né.

18essë ar 19essë haranyer né i Pelë Tanweo. Hirë curvestar vinyaron atyarië larcá olé ostor ar lio firyaron. I canë ambëo autë né i autalë altaraniendesto. I cotië imbë norion Európo antulcavë i Ohta Ambaro Minyanna, ye ná coranaressë 1914-1918. Apa sina ohta, limbë arani Európo alantanë. Minë ranta nóri sinaron aquerië lieardannar. Nán Russonóressë pelë uovendesto (i Pelë Narqueliëo) aturië.

Európa ar Endórë

Queni savir i sírë Európa andanéya né Endórë. Tolkien yando tencë mi Heru i Million:

"Tanar yeni, i Neldëa Randa Endórëo, nar avanier andavë, ar i cantar noriva avistië..."

Quentasta

Advertisement